Με μια κυβέρνηση να τρέχει να προλάβει τις προθεσμίες κατατέθηκε χθες το βράδυ το πολυνομοσχέδιο με τα 13 προαπαιτούμενα για να πάρουμε ακόμα μια φορά τη… δόση. Μια δόση που αγγίζει το 1 δισ.ευρώ και για αντάλλαγμα οι Ευρωπαίοι εταίροι μας ζητάνε τα πάντα!
Ζητάνε τα σπίτια, τις επιχειρήσεις ενώ δεν δίνουν ουσιαστικά καμία προοπτική. Χαρακτηριστική είναι η δήλωση του Α.Τσίπρα χθες στην Κ.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ: “Η επόμενη τριετία θα είναι δύσκολη “, προσθέτοντας ότι η δυσκολότερη δημοσιονομική προσαρμογή είναι το 2016.
Το πολυνομοσχέδιο με το βαρύγδουπο όνομα “Διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, Μισθολογικές ρυθμίσεις και άλλες επείγουσες διατάξεις εφαρμογής της Συμφωνίας Δημοσιονομικών Στόχων και Διαρθρωτικών Μεταρρυθμίσεων μεταξύ άλλων” αποτελείται από 45 άρθρα κι εκτείνεται σε 84 σελίδες και περιλαμβάνει τις διατάξεις για το νέο μισθολόγιο στο δημόσιο, ενώ δεν περιλαμβάνει φορολογικές διατάξεις οι οποίες, σύμφωνα με πληροφορίες θα περιλαμβάνονται σε νέο νομοσχέδιο το οποίο θα κατατεθεί στη Βουλή την επόμενη εβδομάδα.
Περιλαμβάνει και τις διατάξεις για την πώληση “κόκκινων δανείων” με εξαίρεση τα δάνεια που έχουν υποθήκη πρώτη κατοικία, καθώς και τα δάνεια των μικρών και των μεσαίων επιχειρήσεων (για τα οποία θα υπάρξει κανονιστικό πλαίσιο, το οποίο θα τεθεί σε ισχύ μέχρι τις 15 Φεβρουαρίου).
Στα χέρια εισπρακτικών τα δάνεια των Ελλήνων
Με το νέο θεσμικό πλαίσιο για τη διαχείριση των κόκκινων δανείων που καλείται να ψηφίσει το ελληνικό κοινοβούλιο Όλες οι κατηγορίες δανείων θα μπορούν να βγουν στο σφυρί από τις τράπεζες, ενώ προβλέπεται και η δυνατότητα πώλησης ενήμερων δανείων υπό την προϋπόθεση δάνεια του ίδιου δανειολήπτη να έχουν “κοκκινίσει”.
Δηλαδή οι Ευρωπαίοι μας οδηγούν στη δημιουργία αγοράς για τα κόκκινα δάνεια χωρίς κανένα τραπεζικό απόρρητο και με τη συμμετοχή τραπεζών, funds, εταιρειών διαχείρισης απαιτήσεων και εταιρειών μεταβίβασης απαιτήσεων με σκοπό να περάσουν στα χέρια τους τα ελληνικά δάνεια αλλά μας… “κάνουν τη χάρη” καθώς τίθεται προσωρινή εξαίρεση μέχρι τις 15 Φεβρουαρίου για τα δάνεια τα οποία έχουν ως υποθήκη την πρώτη κατοικία του δανειολήπτη, τα καταναλωτικά, επιχειρηματικά των μικρών επιχειρήσεων και τα δάνεια με εγγύηση του ελληνικού δημοσίου.
Ο λόγος που προβάλλεται για την προσωρινή εξαίρεση είναι να διορθωθούν τυχόν παραλήψεις στην πρώτη φάση εφαρμογής του νόμου.
Στη συνέχεια θα μπορούν να πωλούνται και τα παραπάνω δάνεια, ενώ μέχρι τότε θα μπορούν να βγαίνουν στο σφυρί όλα τα υπόλοιπα στεγαστικά δάνεια και τα δάνεια και οι πιστώσεις των μεγάλων επιχειρήσεων.
Στην αιτιολογική έκθεση αναφέρεται ότι η δημιουργία αγοράς μη εξυπηρετούμενων δανείων θα είναι ωφέλιμη τόσο για τα πιστωτικά ιδρύματα όσο και για τους οφειλέτες. Οι τράπεζες θα μπορούν να ενισχύουν άμεσα τη ρευστότητά τους εισπράττοντας ένα τμήμα της αμοιβής τους, το οποίο είναι αμφίβολο αν θα εισέπραττε με αναγκαστική εκτέλεση και σε κάθε περίπτωση θα το εισέπραττε αργότερα.
Ο δανειολήπτης θα μπορεί να λάβει από τον αγοραστή του δανείου πολύ ευνοϊκότερες προτάσεις ρύθμισης, διότι ο εκδοχέας θα έχει αγοράσει την απαίτηση σε τιμή μικρότερη της ονομαστικής της αξίας, και επομένως μια πρόταση που θα ήταν ζημιογόνος για την τράπεζα, θα είναι κερδοφόρος από τον εκδοχέα.
Με βάση το νομοσχέδιο οι εταιρείες που θα συμμετέχουν στις αγοραπωλησίες δανείων ή στη διαχείριση, θα πρέπει να εδρεύουν στον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο και να ιδρύουν υποκαταστήματα στην Ελλάδα. Προβλέπεται ότι θα αδειοδοτούνται και θα εποπτεύονται από την ΤτΕ η οποία εν συνεχεία θα εξειδικεύσει το πλαίσιο.
Θα έχουν τη δυνατότητα να παρέχουν νέα δάνεια προς αναδιάρθρωση των υφιστάμενων. Υποχρεούνται να “αποκαλύπτουν” τους μετόχους τους και ειδικά όσους έχουν πάνω από 10% του μετοχικού κεφαλαίου ενώ θα παρέχεται η δυνατότητα στις εταιρείες να προχωρούν σε άρση τραπεζικού απορρήτου των δανειοληπτών, στο μέτρο που αυτή είναι αναγκαία για την διαχείριση.
Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση, η άρση κρίθηκε απαραίτητη γιατί σε διαφορετική περίπτωση θα μπορούσε να οδηγήσει σε αδυναμία της εταιρείας να διεκπεραιώσει τη διαχείριση. Τίθενται όρια τόσο στην άρση όσο και στην ανακοίνωση προσωπικών δεδομένων του οφειλέτη, τα οποία ωστόσο επιτρέπονται στο βαθμό που είναι αναγκαία για τους σκοπούς της διαχείρισης.
Αναλυτικά όλα τα μέτρα του για τα “κόκκινα” δάνεια
*Η διαχείριση δανείων και η μεταβίβαση απαιτήσεων από μη εξυπηρετούμενα δάνεια θα πραγματοποιείται μόνο από ανώνυμες εταιρείες που εδρεύουν στην Ελλάδα ή σε άλλο μέλος του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου και οι οποίες υποχρεωτικά εγκαθίστανται στην Ελλάδα μέσω υποκαταστήματος. Οι εταιρείες αυτές είναι πιστωτικά ή χρηματοδοτικά ιδρύματα (funds) και Eεταιρείες Mεταβίβασης Aπαιτήσεων .
*Δικαίωμα να πωλούν και να μεταβιβάζουν απαιτήσεις, έχουν τα πιστωτικά ιδρύματα που έχουν λάβει άδεια λειτουργίας από την ΤτΕ, τα υποκαταστήματα ξένων τραπεζών, οι εταιρείες ειδικού σκοπού και οι εταιρείες μεταβίβασης απαιτήσεων. Τα δάνεια μπορούν να πωλούνται σε πιστωτικά και χρηματοδοτικά ιδρύματα και στα νομικά πρόσωπα που παίρνουν άδεια λειτουργίας στην Ελλάδα για τη διαχείριση δανείων. Μεταξύ των παραπάνω επιτρέπονται οι μεταβιβάσεις απαιτήσεων από συμβάσεις απαιτήσεων κάθε μορφής δανείων και πιστώσεων τα οποία έχουν καθυστέρηση μεγαλύτερη των 90 ημερών.

*Η άδεια των εταιρειών χορηγείται από την Τράπεζα της Ελλάδας. Είναι απαραίτητη η πιστοποίηση της ταυτότητας των άμεσων και έμμεσων μετόχων, και όσων έχουν ποσοστό άνω του 10%. Πιστοποίηση προβλέπεται και για τους συμβούλους της εταιρείας.
*Οι εταιρείες θα έχουν δυνατότητα να δώσουν δάνεια με σκοπό την αναχρηματοδότηση μη εξυπηρετούμενων δανείων, μετά από άδεια της ΤτΕ.
*Οι εταιρείες θα υποβάλουν εμπεριστατωμένη έκθεση στην ΤτΕ με την οποία θα περιγράφουν τις βασικές αρχές και τις μεθόδους που θα εφαρμόζουν κατά τη διαχείριση των απαιτήσεων.
*Παρέχεται η δυνατότητα στις εταιρείες να προχωρούν σε άρση τραπεζικού απορρήτου των δανειοληπτών, στο μέτρο που αυτή είναι αναγκαία για την διαχείριση. Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση, η άρση κρίθηκε απαραίτητη γιατί σε διαφορετική περίπτωση θα μπορούσε να οδηγήσει σε αδυναμία της εταιρείας να διεκπεραιώσει τη διαχείριση. Τίθενται όρια τόσο στην άρση όσο και στην ανακοίνωση προσωπικών δεδομένων του οφειλέτη, τα οποία ωστόσο επιτρέπονται στο βαθμό που είναι αναγκαία για τους σκοπούς της διαχείρισης.
*Στο νόμο υπάρχει ειδική διάταξη που διευκρινίζει ότι οι ρυθμίσεις του Κώδικα Δεοντολογίας και η ειδική μέριμνα που προβλέπεται για τα στεγαστικά δάνεια ευπαθών ομάδων που έχουν ενταχθεί στο Νόμο Κατσέλη, θα εφαρμόζονται και στην περίπτωση που τα δάνειά τους πουληθούν.
*Προβλέπεται ειδική αναφορά για τους δανειολήπτες που εντάσσονται στις κοινωνικά ευπαθείς ομάδες σύμφωνα με τις ρυθμίσεις του Κώδικα Δεοντολογίας και τους δανειολήπτες που έχουν ενταχθεί στο νόμο Κατσέλη (ν3869/2010)
*Για την αδειοδότηση, είναι απαραίτητη η θεμελίωση της αξιοπιστίας όσον αφορά στην καταλληλότητα των στελεχών και την κεφαλαιακή επάρκεια. Οι αλλαγές στη μετοχική σύνθεση γνωστοποιούνται στην ΤτΕ.
*Η ΤτΕ θα εξειδικεύσει τα κριτήρια, τις προϋποθέσεις και τα δικαιολογητικά που απαιτούνται για τη χορήγηση άδειας στις εταιρείες διαχείρισης.
*Οι εταιρείες που εξαγοράζουν δανειακές συμβάσεις θα πρέπει να έχουν ελάχιστο μετοχικό κεφάλαιο 100.000 ευρώ ενώ σε περίπτωση εγκεκριμένου σχεδίου τερματισμού δραστηριότητας προβλέπεται δυνατότητα μείωσης του κεφαλαίου τους.

*Στο σφυρί θα μπορούν να βγουν μόνο μη εξυπηρετούμενα δάνεια (άνω των 90 ημερών), ενώ επιτρέπεται να πουληθούν και ενήμερα δάνεια του ίδιου οφειλέτη που έχει παράλληλα και “κόκκινα δάνεια”.
*Η σύμβαση διαχείρισης περιλαμβάνει μεταξύ άλλων τη νομική και λογιστική παρακολούθηση, την είσπραξη, τις διαπραγματεύσεις με τους οφειλέτες, τη σύναψη συμβάσεων συμβιβασμού, ή ρυθμίσεων διακανονισμού σύμφωνα με τον Κώδικα Δεοντολογίας, καθώς και κάθε άλλη πράξη διαχείρισης που επιτρέπεται από τη νομοθεσία. Οι δανειολήπτες απαγορεύεται να πληρώνουν αμοιβή διαχείρισης στην εταιρεία. Η ΤτΕ θα εκδώσει απόφαση με την οποία θα εξειδικεύσει περαιτέρω το ελάχιστο περιεχόμενη της σύμβασης ανάθεσης διαχείρισης. Οι συμβάσεις υπόκεινται σε προληπτικό έλεγχο από την ΤτΕ, ο οποίος δεν υποκαθιστά την δικαστική κρίση.
*Οι εταιρείες διαχείρισης νομιμοποιούνται ως μη δικαιούχοι διάδικοι να εγείρουν εξωδικαστικά ή ενώπιον δικαστηρίων, κάθε ένδικο βοήθημα και να προβαίνουν σε κάθε άλλη δικαστική ενέργεια για την είσπραξη των απαιτήσεων καθώς και να συμμετέχουν ή να κινούν προπτωχευτικές διαδικασίες, διαδικασίες εξυγίανσης, πτωχευτικές διαδικασίες και διαδικασίες διευθέτησης οφειλών. Για την περίπτωση διεξαγωγής δίκης από την εταιρεία ως μη δικαιούχο διάδικο, επεκτείνεται το δεδικασμένο ώστε να ισχύει υπέρ και κατά του κυρίου της απαίτησης.
*Οι εταιρείες διαχείρισης θα μπορούν να προσλαμβάνουν Εταιρείες Ενημέρωσης Οφειλετών για ληξιπρόθεσμες οφειλές ή αντίστοιχες εταιρείες που λειτουργούν σε κράτος μέλος της Ε.Ε ή του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου.

* Τα δάνεια που μεταβιβάζονται μπορεί να είναι είτε μεμονωμένα είτε να αντιστοιχούν σε ομάδες απαιτήσεων. Σε περίπτωση των ομάδων απαιτήσεων δεν εφαρμόζεται το άρθρο 479 ΑΚ για την ευθύνη αποκτώντος περιουσία ή επιχείρηση. Σε ομάδα απαιτήσεων κατά του ίδιου δανειολήπτη μπορούν να περιλαμβάνονται και εξυπηρετούμενα δάνεια.
* Δώδεκα μήνες πριν την πώληση του δανείου, θα πρέπει να προταθεί στον δανειολήπτη και τον εγγυητή η ρύθμιση του δανείου, προκειμένου να μην αιφνιδιαστεί ο δανειολήπτης. Προβλέπεται επίσης διάστημα 12 μηνών ανάμεσα στην πρόσκληση του δανειολήπτη για ρύθμιση και στην πώληση του δανείου του. Δεν προβλέπεται πρόσκληση ρύθμισης για επίδικες ή επιδικασθείσες απαιτήσεις ούτε για τους δανειολήπτες που κρίνονται μη συνεργάσιμοι.
*Η τράπεζα καθίσταται αντίκλητος στον εκδοχέα ώστε να μην δυσχεραίνεται η επίδοση εγγράφων στον οφειλέτη.
*Προβλέπεται ρητά ότι απαγορεύεται η χειροτέρευση της θέσης του οφειλέτη και του εγγυητή ως αποτέλεσμα της πώλησης του δανείου του. Εξασφαλίζεται με τον τρόπο αυτό ότι οι δανειολήπτες διατηρούν όλα τα δικαιώματα τους καθώς και τις δικονομικές και ουσιαστικές ενστάσεις τους, από τη στιγμή που το δάνειό τους πωλείται από τράπεζα σε εταιρεία.